Ca. 10.000 v.C. eindigt de laatste ijstijd. De zomers werden langer en warmer. Er groeiden bossen en de rendieren trokken naar het noorden. De mammoet, de wolharige neushoorn, de bizon, ... stierven uit. Op deze dieren kon dus niet meer gejaagd worden: de mens moest zich dus aanpassen aan de natuur. Vanaf dan werden kleinere dieren zoals het konijn, zwijnen, herten, ... bejaagd.
In het Nabije Oosten (zie kaart, het donkere gebied) ontdekten ze een andere manier van overleven. Ze werden boeren. Bij ons deden de mensen vanaf ongeveer 5000 v.C. aan landbouw. Ze leefden vanaf dan in dorpen en moesten dus niet meer rondtrekken om voedsel te vinden.
In het Nabije Oosten (zie kaart, het donkere gebied) ontdekten ze een andere manier van overleven. Ze werden boeren. Bij ons deden de mensen vanaf ongeveer 5000 v.C. aan landbouw. Ze leefden vanaf dan in dorpen en moesten dus niet meer rondtrekken om voedsel te vinden.
Eli vertelt...
Mijn mama is afkomstig uit een dorp een maancyclus lopen hiervandaan. Mijn opa is het dorpshoofd van dat dorp. Opa's dorp is veel rijker.
Ze hebben silexmijnen, maar ook veel vruchtbare akkers. Elk jaar ruilen we enkele lammetjes en zwijntjes voor silex. We hebben silex of vuursteen nodig om onze werktuigen te maken. In opa's dorp woont een priester die de toekomst kan voorspellen door het luisteren naar de wind. Hij laat nu de mannen in de winter grote stenen oprichten. Ik zal hem eens vragen waarom ze dat doen.
De laatste weken leerde ik spinnen en weven. Ik heb ook geholpen bij de bouw van een nieuw huis. Ik mocht leem smeren op het rieten vlechtwerk tussen de palen. Op die manier zitten we droog en goed beschut tegen de koude en de wind.
Mijn broer verzorgde de zwijntjes. Hij is ook met vader gaan jagen. Met hun boog hebben ze twee konijnen geschoten.
Morgen moet iedereen helpen om de oogst binnen te halen. Zelfs de pottenbakker en de steenbewerker laten dan hun werk liggen...
Ze hebben silexmijnen, maar ook veel vruchtbare akkers. Elk jaar ruilen we enkele lammetjes en zwijntjes voor silex. We hebben silex of vuursteen nodig om onze werktuigen te maken. In opa's dorp woont een priester die de toekomst kan voorspellen door het luisteren naar de wind. Hij laat nu de mannen in de winter grote stenen oprichten. Ik zal hem eens vragen waarom ze dat doen.
De laatste weken leerde ik spinnen en weven. Ik heb ook geholpen bij de bouw van een nieuw huis. Ik mocht leem smeren op het rieten vlechtwerk tussen de palen. Op die manier zitten we droog en goed beschut tegen de koude en de wind.
Mijn broer verzorgde de zwijntjes. Hij is ook met vader gaan jagen. Met hun boog hebben ze twee konijnen geschoten.
Morgen moet iedereen helpen om de oogst binnen te halen. Zelfs de pottenbakker en de steenbewerker laten dan hun werk liggen...
Hier zie je hoe de landbouwgemeenschap er uit zag, vanaf het vijfde millennium v.C.
De eerste boeren bouwden eenvoudige huizen. Dit waren langwerpige, lemen huizen met een zadeldak. De basisconstructie was in hout.
De eerste boeren bouwden eenvoudige huizen. Dit waren langwerpige, lemen huizen met een zadeldak. De basisconstructie was in hout.
Dit is een weefgetouw, zoals men het in de oudste tijden gebruikte.
Stenen werktuigen worden steeds beter en nauwkeuriger afgewerkt. Nu krijg je echt verschillende soorten (één soort om te snijden, een andere om te hakken, ...) i.p.v. één werktuig om alles mee te doen.
Om deze werktuigen te maken, gebruikt men vooral vuursteen, maar er worden ook andere steensoorten gebruikt.
Om deze werktuigen te maken, gebruikt men vooral vuursteen, maar er worden ook andere steensoorten gebruikt.
Op deze foto zie je Stonehenge. De eerste boeren bouwden zulke stenen kunstwerken, al weet men niet precies waarom ze dat deden...
Opdracht
Bespreek de volgende vragen in je groep. Het antwoord ervan, noteer je op blz. 45 in je leerwerkboek.
Bekijk de foto's en de tekst nog eens goed. Welke werktuigen werden gebruikt voor de productie en bewaring van voedsel?
Welke werktuigen werden gemaakt voor het maken van kleding?
De eerste boeren gingen zich vast vestigen, ze bouwden dus ook huizen. Hoe zagen die huizen eruit? Omschrijf ze eens?
De eerste boeren gingen ook hun dorpen en akkers omheinen. Hiervoor hadden ze verschillende redenen. Welke kan je zo zelf bedenken? Noteer er twee in je leerwerkboek.
Bekijk de foto's en de tekst nog eens goed. Welke werktuigen werden gebruikt voor de productie en bewaring van voedsel?
Welke werktuigen werden gemaakt voor het maken van kleding?
De eerste boeren gingen zich vast vestigen, ze bouwden dus ook huizen. Hoe zagen die huizen eruit? Omschrijf ze eens?
De eerste boeren gingen ook hun dorpen en akkers omheinen. Hiervoor hadden ze verschillende redenen. Welke kan je zo zelf bedenken? Noteer er twee in je leerwerkboek.